અમેરિકાને ગયા વર્ષે નવેમ્બર (નવેમ્બર 2024)માં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના રૂપમાં નવા રાષ્ટ્રપતિ મળ્યા હતા. તેઓ બીજી વખત દેશના રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા છે અને 20 જાન્યુઆરીએ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લેશે. ડેમોક્રેટિક ઉમેદવાર કમલા હેરિસને હરાવીને ચૂંટાયેલા જાહેર થયેલા ટ્રમ્પના શપથ ગ્રહણની આખી દુનિયા રાહ જોઈ રહી છે.
ચાલો જાણીએ કે અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિને શપથ કોણ લે છે અને ભાષણથી લઈને ઉદ્ઘાટન બોલ સુધીની પ્રક્રિયા શું છે? શપથ ગ્રહણ માટે માત્ર 20 જાન્યુઆરી જ કેમ નક્કી કરવામાં આવી?
શા માટે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ 20 જાન્યુઆરીએ જ શપથ લે છે?
અમેરિકામાં દર ચાર વર્ષે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ચૂંટણી યોજાય છે. આ નવેમ્બરમાં જ કરવામાં આવે છે પરંતુ વિજેતા ઉમેદવાર આવતા વર્ષે 20 જાન્યુઆરીએ રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લે છે. દરમિયાન, શપથગ્રહણની તૈયારીઓ સાથે, નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિને તેમના વહીવટની તૈયારી માટે સમય આપવામાં આવે છે. તે પોતાની પસંદગીની કેબિનેટ તૈયાર કરે છે. શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં નવા રાષ્ટ્રપતિએ બંધારણનું પાલન કરવાનો સંકલ્પ લેવો પડશે.
આ શપથ લેવાની સમગ્ર પ્રક્રિયા છે
અમેરિકામાં નવેમ્બરમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી યોજાયા બાદ મતોની ગણતરી કરવામાં આવે છે. તેના આધારે પરિણામ સત્તાવાર રીતે જાહેર કરવામાં આવે છે. નવેમ્બરમાં પરિણામ જાહેર થયા બાદ જાન્યુઆરી સુધીમાં તેની ઔપચારિક પુષ્ટિ થાય છે. દરમિયાન, વિજેતા ઉમેદવારો તેમના શપથ ગ્રહણની તૈયારી કરી રહ્યા છે. આ વખતે, 6 જાન્યુઆરીએ ટ્રમ્પની જીતની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી અને શપથ ગ્રહણ કરતા પહેલા તેમની ચૂંટણીની જીતનું પ્રમાણપત્ર આપવામાં આવ્યું હતું. આ અંગે કોઈ અમેરિકન સાંસદે કોઈ વાંધો વ્યક્ત કર્યો નથી.
ઔપચારિક રીતે, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ 312 ઇલેક્ટોરલ વોટ સાથે જીત્યા, જ્યારે હરીફ કમલા હેરિસને 226 વોટ મળ્યા. મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રમ્પની જીતની જાહેરાત કમલા હેરિસ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આ સાથે કમલા હેરિસે કોંગ્રેસનું સંયુક્ત સત્ર ભંગ કરવાની પણ જાહેરાત કરી હતી. આના પર ટ્રંકની પાર્ટી એટલે કે રિપબ્લિકન પાર્ટીના સાંસદોએ ચેમ્બરમાં ઉભા રહીને તાળીઓ પાડી હતી.
અમેરિકામાં પરંપરા અનુસાર, 20 જાન્યુઆરીએ શપથ ગ્રહણ સમારોહ કયા દિવસે છે તેનાથી કોઈ ફરક પડતો નથી. અમેરિકાની રાજધાની વોશિંગ્ટન ડીસીના નેશનલ મોલમાં શપથ ગ્રહણ સમારોહનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ સમારોહમાં હજારો લોકો ભાગ લે છે. આ માટે ત્યાં એક વિશાળ સ્ટેજ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. તેના પર, અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ અને તેમની કેબિનેટના અન્ય સભ્યો અને વિભાગોના ચૂંટાયેલા વડાઓ શપથ લે છે.
જવાબદારી યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના મુખ્ય ન્યાયાધીશની છે
અમેરિકામાં, નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિને શપથ અપાવવાની જવાબદારી યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના મુખ્ય ન્યાયાધીશની રહે છે. યુએસ સુપ્રીમ કોર્ટના વડાના નેતૃત્વ હેઠળ, નવા રાષ્ટ્રપતિ બંધારણ અનુસાર તેમની ફરજો નિભાવવા માટે શપથ લે છે. આ શપથ ખૂબ જ સરળ શબ્દોમાં છે. આમાં રાષ્ટ્રપતિ શપથ લે છે કે તેઓ અમેરિકાના બંધારણનું પાલન કરશે. પોતાના પદની જવાબદારી પૂરી નિષ્ઠાથી નિભાવશે.
ઉદ્ઘાટન પ્રવચન પછી વિશેષ પરેડ
શપથગ્રહણ પૂર્ણ થયા પછી, અમેરિકાના નવા રાષ્ટ્રપતિ તેમનું ઉદ્ઘાટન ભાષણ આપે છે. આ પછી એક ખાસ પરેડનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેને રેડ પરેડ કહેવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રપતિથી લઈને અમેરિકાના અન્ય અગ્રણી નેતાઓ આ પરેડમાં ભાગ લે છે. તેઓ વ્હાઇટ હાઉસથી કેપિટોલ હિલ સુધી ચાલે છે. આ ઉપરાંત શપથ ગ્રહણની અંતિમ પ્રક્રિયાના ભાગરૂપે રાત્રે ભવ્ય ઉદઘાટન બોલનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ, ફર્સ્ટ અમેરિકન લેડી સિવાય અન્ય તમામ ઉચ્ચ અધિકારીઓ તેમાં હાજર છે.
ઉદઘાટન બોલ વાસ્તવમાં અમેરિકામાં નવા રાષ્ટ્રપતિના કાર્યકાળની શરૂઆતની ઉજવણીનો સમારોહ છે. તેમાં ઔપચારિક પોશાકમાં આમંત્રિત લોકોને સામેલ કરવામાં આવે છે. સંગીત, ભોજન અને જીવંત મનોરંજનની વ્યવસ્થા છે. શપથ ગ્રહણ સમારોહ માટે ઘણા દેશોના રાષ્ટ્રાધ્યક્ષોને પણ આમંત્રિત કરવામાં આવ્યા છે. અમેરિકા દ્વારા ભારતને પણ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. ટ્રમ્પના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર કરશે.