૧૨ દેશોમાં વિનાશ અને ભય... દરિયાની એ વાત જેની ચારેય બાજુ સુનામી અને ભુકંપથી ઘેરાયેલુ

૧૨ દેશોમાં વિનાશ અને ભય… દરિયાની એ વાત જેની ચારેય બાજુ સુનામી અને ભુકંપથી ઘેરાયેલુ

રશિયાના કામચટકા દ્વીપકલ્પ નજીક 8.8 ની તીવ્રતાના ભૂકંપથી પ્રશાંત મહાસાગરમાં ખળભળાટ મચી ગયો હતો. આ ભૂકંપની શક્તિ એટલી બધી હતી કે તેને હિરોશિમા જેવા 9,000 થી 14,000 પરમાણુ બોમ્બના વિસ્ફોટ સમાન કહેવામાં આવતું હતું. તેનાથી 12 દેશોમાં સુનામીનો ભય ઉભો થયો હતો, જેના કારણે દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં વિનાશ અને ભયનું વાતાવરણ છે.

પેસિફિક રિંગ ઓફ ફાયર તરીકે ઓળખાતો આ મહાસાગર ભૂકંપ અને સુનામીનો ખતરનાક ક્ષેત્ર છે. ચાલો સમજીએ કે પેસિફિક મહાસાગર અને ઓખોત્સ્ક સમુદ્ર શું છે? આ રિંગ ઓફ ફાયર શું છે? તે કયા દેશોને અસર કરે છે? તે આટલું ખતરનાક કેમ છે?પેસિફિક મહાસાગર એ વિશ્વનો સૌથી મોટો અને સૌથી ઊંડો મહાસાગર છે, જે ૧૬૫.૨૫ મિલિયન ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલો છે. તેની સરેરાશ ઊંડાઈ ૪,૨૮૦ મીટર છે. તે પશ્ચિમમાં એશિયા અને ઓસ્ટ્રેલિયા અને પૂર્વમાં ઉત્તર અને દક્ષિણ અમેરિકાને જોડે છે. આ મહાસાગરમાં ઘણા સીમાંત સમુદ્ર છે, જેમાંથી એક ઓખોત્સ્ક સમુદ્ર છે.

ઓખોત્સ્ક સમુદ્ર એ પેસિફિક મહાસાગરનો ઉત્તરપશ્ચિમ ભાગ છે, જે રશિયાના કામચાટકા દ્વીપકલ્પ, કુરિલ ટાપુઓ, જાપાનના હોક્કાઇડો ટાપુ, સખાલિન ટાપુ અને પૂર્વ સાઇબેરીયન કિનારાથી ઘેરાયેલો છે. તે 1.58 મિલિયન ચોરસ કિલોમીટરને આવરી લે છે, જેની સરેરાશ ઊંડાઈ 859 મીટર અને મહત્તમ ઊંડાઈ 3,372 મીટર છે.તેનું નામ રશિયાના પ્રથમ દૂર પૂર્વ વસાહત, ઓખોત્સ્ક પરથી આવ્યું છે, જેનું નામ ઓખોટા નદીના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. આ સમુદ્ર લા પેરુસ સ્ટ્રેટ અને સખાલિન ખાડી દ્વારા જાપાનના સમુદ્ર સાથે જોડાયેલ છે.ઓખોત્સ્ક સમુદ્રને પેસિફિક મહાસાગરનું “હૃદય” કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે પેસિફિક મહાસાગરમાં ઠંડુ પાણી, ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો મોકલે છે, જેનાથી દરિયાઈ જીવનને પ્રોત્સાહન મળે છે. પરંતુ આ પ્રદેશ તેની જૈવિક સમૃદ્ધિ તેમજ ભૂકંપીય પ્રવૃત્તિ માટે કુખ્યાત છે.

પેસિફિક રિંગ ઓફ ફાયર એ પેસિફિક મહાસાગરની આસપાસ એક રિંગ છે જ્યાં પૃથ્વીની ટેક્ટોનિક પ્લેટો (પૃથ્વીની સપાટી પરના વિશાળ ખડકો) એકબીજા સાથે અથડાય છે. આ રિંગ ચિલીથી શરૂ થાય છે અને દક્ષિણ અમેરિકા, મધ્ય અમેરિકા, મેક્સિકો, અમેરિકાના પશ્ચિમ કિનારા, અલાસ્કા, જાપાન, ફિલિપાઇન્સ, ન્યુ ગિની અને ન્યુઝીલેન્ડ સુધી વિસ્તરે છે. વિશ્વના 90% ભૂકંપ આ વિસ્તારમાં થાય છે. ઓખોત્સ્ક સમુદ્ર આ રિંગનો એક ભાગ છે, જે કામચટકા અને કુરિલ ટાપુઓ નજીક ખૂબ જ ભૂકંપની રીતે સક્રિય છે. જ્યારે આ ટેક્ટોનિક પ્લેટો અથડાય છે અથવા ખસે છે, ત્યારે સમુદ્રનું તળિયું ધ્રુજે છે, જેના કારણે સુનામીના મોજા ઉદભવે છે. 30 જુલાઈ 2025 ના રોજ કામચટકા ભૂકંપ આ રિંગ ઓફ ફાયરનો ભાગ હતો, જેણે પેસિફિક મહાસાગર અને ઓખોત્સ્ક સમુદ્રમાં સુનામીનો ખતરો ઉભો કર્યો હતો.

સુનામીના મોજા પેસિફિક મહાસાગર અને ઓખોત્સ્ક સમુદ્રના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારો સુધી પહોંચી રહ્યા છે. નીચે અસરગ્રસ્ત દેશો અને તેમના મુખ્ય શહેરોની પરિસ્થિતિનું વર્ણન છે… રશિયા (કુરિલ ટાપુઓ, પેટ્રોપાવલોવસ્ક-કામચાટસ્કી), જાપાન (હોક્કાઇડો, તોહોકુ, ફુકુશિમા), હવાઈ (હોનોલુલુ, હિલો, કાઉઈ, ઓહુ), કેલિફોર્નિયા (ક્રેસન્ટ સિટી, સાન ફ્રાન્સિસ્કો, લોસ એન્જલસ), અલાસ્કા (અલ્યુટિયન ટાપુઓ, અમ્ચિતકા, કોડિયાક), સોલોમન ટાપુઓ, ચિલી, એક્વાડોર, પેરુ, ફિલિપાઇન્સ, ગુઆમ અને ઉત્તરી મારિયાના ટાપુઓ અને ન્યુઝીલેન્ડ.

પેસિફિક મહાસાગર અને તેનો ભાગ ઓખોત્સ્ક સમુદ્ર વિશ્વના સૌથી સક્રિય ભૂકંપ ઝોનમાંના એક છે. અહીં કેટલાક કારણો છે કે તેઓ શા માટે આટલા ખતરનાક છે… પેસિફિક મહાસાગરમાં, પેસિફિક પ્લેટ, ઉત્તર અમેરિકન, દક્ષિણ અમેરિકન અને યુરેશિયન પ્લેટો એકબીજા સાથે અથડાય છે. ઓખોત્સ્ક સમુદ્રની નજીક કુરિલ-કામચટકા ખાઈ છે, જે 9600 મીટર ઊંડી છે અને ભૂકંપનું કેન્દ્ર છે. આ ટક્કર ભૂકંપ અને સુનામીનું કારણ બને છે.