વારંવાર ઠપ્પ થઈ જતી સંસદનો એક મિનિટનો ખર્ચ 2.5 લાખ રૂપિયા

વારંવાર ઠપ્પ થઈ જતી સંસદનો એક મિનિટનો ખર્ચ 2.5 લાખ રૂપિયા

સોમવારથી શુક્રવાર સુધી સંસદની કાર્યવાહી મણિપુર મુદ્દે વારંવાર હંગામાથી ઠપ થઈ ગઈ હતી. સરકાર અને વિપક્ષ વચ્ચે મડાગાંઠ ચાલુ રહી. બંને ગૃહોમાં ભારે હોબાળો અને નારાબાજી થઈ હતી. વિપક્ષના સાંસદો કાળા કપડા પહેરીને પહોંચ્યા હતા. સરકાર વિરુદ્ધ પ્રદર્શન કર્યું.

મંગળવારે ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે વિપક્ષી નેતાઓ મલ્લિકાર્જુન ખડગે અને અધીર રંજન ચૌધરીને પત્ર લખીને આ મુદ્દે સંસદમાં ચર્ચા કરવા અને કેન્દ્રને સહકાર આપવા જણાવ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં વારંવાર સંસદ ઠપ્પ થવાને કારણે કેટલું નુકસાન થઈ રહ્યું છે તે પ્રશ્ન છે. જાણો સંસદની એક મિનિટની કાર્યવાહીનો ખર્ચ કેટલો છે અને વર્તમાન સ્થિતિ કેવી છે.

નુકશાન પહેલા સમજી લો કે સંસદ કેટલો સમય ચાલી

ચોમાસુ સત્ર પહેલા સંસદમાં 31 જાન્યુઆરીથી 6 એપ્રિલ સુધી બજેટ સત્ર ચાલતું હતું. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, લોકસભામાં સત્રની કાર્યવાહી માટે 133.6 કલાકનો સમય નક્કી કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ ગૃહની કાર્યવાહી માત્ર 45.9 કલાક જ ચાલી. જ્યારે રાજ્યસભામાં કાર્યવાહી માટે 130 કલાકનો સમય નક્કી કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ અહીં કાર્યવાહી માત્ર 32.3 કલાક જ ચાલી.

ફાઇનાન્શિયલ એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ બજેટ સત્રના પહેલા છ મહિનામાં એક પણ બિલ પસાર થયું નથી. છેલ્લા 5 વર્ષની સરખામણીમાં આ વર્ષે બજેટ સત્રની કાર્યવાહીની હાલત સૌથી ખરાબ હતી.

1952 પછી સૌથી ટૂંકી ચાલતી લોકસભા

પીઆરએસના સંશોધન અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, આ 17મી લોકસભાનું છેલ્લું વર્ષ છે. અત્યાર સુધી માત્ર 230 દિવસની કાર્યવાહી ચાલી રહી છે. સંપૂર્ણ પાંચ વર્ષનો કાર્યકાળ પૂર્ણ કરનાર તમામ લોકસભામાંથી, 16મી લોકસભામાં સૌથી ઓછા બેઠક દિવસો (331) હતા. કાર્યકાળમાં વધુ એક વર્ષ બાકી હોવાથી અને વર્ષમાં સરેરાશ 58 દિવસની બેઠક હોવાથી, 17મી લોકસભા 331 દિવસથી વધુ ચાલે તેવી શક્યતા નથી. તે 1952 પછી સૌથી ટૂંકા સમયની લોકસભા બની શકે છે.

આ મુદ્દે સંસદીય બાબતોના રાજ્યમંત્રી અર્જુન રામ મેઘવાલે કહ્યું કે, સમગ્ર બજેટ સત્ર દરમિયાન લોકસભાની એકંદર ઉત્પાદકતા 34 ટકા નોંધાઈ હતી, જ્યારે રાજ્યસભામાં આ આંકડો 24.4 ટકા હતો. તે જ સમયે ઉપરાષ્ટ્રપતિ અને રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ જગદીપ ધનખરે ગૃહની ઉત્પાદકતા માત્ર 24.4 ટકા હોવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ 2022માં લોકસભામાં કુલ 177 કલાક અને રાજ્યસભામાં માત્ર 127 કલાક કામ થયું હતું. જ્યારે 2021માં આ આંકડો લોકસભા માટે 131.8 કલાક અને રાજ્યસભા માટે 101 કલાક હતો.

સંસદની કાર્યવાહીમાં કેટલો ખર્ચ થાય છે?

ફાઈનાન્શિયલ એક્સપ્રેસના અહેવાલમાં લોકસભાના પૂર્વ મહાસચિવ પીડીટી આચાર્યએ સંસદ ચલાવવાનો ખર્ચ 2.5 લાખ રૂપિયા પ્રતિ મિનિટ જણાવ્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું કે, તેમાં વીજળી, પાણી, પેટ્રોલ, ખાદ્યપદાર્થનું બિલ, સંસદની સુરક્ષા, સાંસદનો પગાર-ભથ્થું, સુરક્ષા ગાર્ડ અને અહીંના વિવિધ ભાગોમાં કામ કરતા લોકોને આપવામાં આવતો પગાર સામેલ છે.

રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે માર્ચમાં બજેટ સત્રમાં માત્ર છ દિવસમાં સંસદમાં મડાગાંઠના કારણે 10 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. સંસદમાં 2021ની મડાગાંઠને કારણે કરદાતાઓને 133 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થવાનો અંદાજ હતો.