કોવિડ પછી સામાન્ય માણસે સ્વાસ્થ્ય વીમાનું મહત્વ સમજવાનું શરૂ કર્યું છે. આ ક્ષેત્રનું નિયમન કરતી વીમા રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (IRDA) પણ ગ્રાહકોને મજબૂત કરવા માટે સતત કામ કરી રહી છે, જેથી વીમા કંપનીઓ પોતાની મનમાની ન કરી શકે. જેમ કે IRDAIએ બુધવારે હેલ્થ ઈન્સ્યોરન્સ સંબંધિત માસ્ટર સર્ક્યુલર જાહેર કર્યો છે. આમાં વીમા કંપનીઓને સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે, જો હોસ્પિટલો દર્દીની કેશલેસ સારવાર માટે રિક્વેસ્ટ જનરેટ કરે છે, તો તેઓએ તેને માત્ર એક કલાકમાં મંજૂરી આપવી પડશે. ચાલો સમજીએ કે તમને અન્ય કયા ફાયદા મળવાના છે…
ધારો કે તમારી પાસે Health Insurance પોલિસી છે અને તમારે હોસ્પિટલમાં દાખલ થવું પડે છે. આ સ્થિતિમાં હોસ્પિટલ એક રિક્વેસ્ટ જનરેટ કરે છે અને તેને વીમા કંપનીઓને મોકલે છે કે તમારી સારવાર કેશલેસ થશે કે નહીં. હવે IRDA નિયમોમાં ફેરફાર બાદ વીમા કંપનીઓએ આવી રિક્વેસ્ટ પર માત્ર એક કલાકની અંદર નિર્ણય લેવો પડશે અને આ વિનંતી પર તેમની મંજૂરી અથવા નામંજૂર કરવી પડશે. આ અંગે હજુ સુધી કોઈ સ્પષ્ટ નીતિ નથી.
વીમા નિયમનકાર IRDAI એ સ્વાસ્થ્ય વીમા દાવા સંબંધિત નિયમોમાં વધુ એક મોટો ફેરફાર કર્યો છે. હવે વીમા કંપનીઓને હોસ્પિટલમાંથી દર્દીની ડિસ્ચાર્જની વિનંતી મળતાની સાથે જ તેણે તેના ત્રણ કલાકની અંદર તેમની અંતિમ મંજૂરી આપવી પડશે. તેનો અર્થ એ છે કે એક રીતે વીમા કંપનીઓએ ડિસ્ચાર્જ વિનંતીના 3 કલાકની અંદર ક્લેમ સેટલ કરવો પડશે.
કેશલેસ સારવાર માટે વીમા કંપનીઓને 1 કલાકની મંજુરી આપવાથી સામાન્ય માણસ વહેલી તકે હોસ્પિટલમાં સારવાર શરૂ કરી શકશે. એટલું જ નહીં દર્દીના પરિવારના સભ્યોએ સારવારની શરૂઆતમાં હોસ્પિટલની વિનંતી પર પૈસા એકઠા કરવાની જરૂર રહેશે નહીં.
ડિસ્ચાર્જની વિનંતી મળતાં જ 3 કલાકમાં ક્લેઈમ સેટલમેન્ટની આખરી મંજુરી મળવાથી ડિસ્ચાર્જ સમયે લોકો સાથે થતી માથાકુટ હોસ્પિટલમાં બંધ થઈ જશે અને હોસ્પિટલ પણ દર્દીને વહેલામાં વહેલી તકે ડિસ્ચાર્જ કરીને તેના બિલનું સેટલમેન્ટ કરી શકશે.
આ નવા માસ્ટર સર્ક્યુલરને બહાર પાડીને IRDA એ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે સ્વાસ્થ્ય વીમા સંબંધિત તમામ જૂના 55 પરિપત્રો હવે રદ કરવામાં આવ્યા છે. તે તમામનો સમાવેશ કરીને આ વ્યાપક પરિપત્ર બહાર પાડવામાં આવ્યો છે. IRDA કહે છે કે આ પરિપત્રનો હેતુ સ્વાસ્થ્ય વીમા ગ્રાહકોને સશક્ત કરવાનો અને તેમને વધુ સારા વિકલ્પો પ્રદાન કરવાનો છે.
આ પરિપત્રમાં IRDA એ ગ્રાહકોને મહત્તમ લાભ આપવા પર ભાર મૂક્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે જો કોઈ ગ્રાહક પોલિસીના સમયગાળા દરમિયાન કોઈ દાવો ન કરે, તો તેને કાં તો વીમાની રકમ વધારવા અથવા પ્રીમિયમમાં ડિસ્કાઉન્ટ આપવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. આ પરિપત્રનો વાસ્તવિક ઉદ્દેશ્ય સમય મર્યાદામાં સ્વાસ્થ્ય વીમા ક્ષેત્રમાં 100 ટકા કેશલેસ ક્લેમ સેટલમેન્ટ પૂર્ણ કરવાનો છે.
વીમા કંપનીઓએ દરેક વીમા ગ્રાહકને ગ્રાહક માહિતી પત્રક પ્રદાન કરવું પડશે. આમાં તેણે પોલિસીના પ્રકાર, તેની વીમાની રકમ, કવરેજની વિગતો, કવરેજની બહારની વસ્તુઓ, ડિડક્ટ થતા ક્લેમ વિશે સરળ ભાષામાં સંપૂર્ણ માહિતી આપવાની રહેશે.
પરિપત્ર વીમા કંપનીઓને ગ્રાહકના ઓનબોર્ડિંગથી લઈને પોલિસી રિન્યુઅલ, પોલિસી સંબંધિત સેવાઓ અને વિવાદો વગેરે સુધીના અંતિમ-2-અંતના તકનીકી ઉકેલો પ્રદાન કરવા માટે કામ કરવા માટે નિર્દેશ કરે છે. તે કહે છે કે પોલિસી ધારક દાવાની પતાવટ માટે કોઈ ડોક્યુમેન્ટ્સ સબમિટ કરશે નહીં, પરંતુ વીમા કંપનીઓએ તેમને હોસ્પિટલમાંથી જ એકત્રિત કરવા પડશે.
પરિપત્ર વીમા પોર્ટેબિલિટીને સરળ બનાવવાની વાત કરે છે. આ ઉપરાંત વિવાદના કિસ્સામાં જો વીમા લોકપાલ વીમા કંપની વિરુદ્ધ નિર્ણય આપે છે અને તેનો અમલ 30 દિવસની અંદર કરવામાં આવતો નથી ત્યારે વીમા કંપની પોલિસી ધારકને દરરોજ 5,000 રૂપિયાનું વળતર આપશે.