દેશની અદાલતો, ફિલ્મો અને ધારાશાસ્ત્રીઓની ચેમ્બરમાં આંખ પર પટ્ટી બાંધેલી ન્યાયની દેવીની પ્રતિમા ઘણી વાર તમે જોઈ હશે. પરંતુ હવે નવા ભારતના ન્યાયની દેવીની આંખો ખુલી ગઈ છે. એટલું બધું કે બંધારણ તલવારને બદલે તેમના હાથમાં આવી ગયું છે. વાસ્તવમાં, બ્રિટિશ કાયદાઓ થોડા સમય પહેલા બદલવામાં આવ્યા છે અને હવે ભારતીય ન્યાયતંત્રે પણ અંગ્રેજોના યુગને પાછળ છોડીને નવો દેખાવ અપનાવવાનું શરૂ કર્યું છે.
સુપ્રીમ કોર્ટનું સિમ્બોલ તો બદલાયું છે એટલું જ નહીં, વર્ષોથી ન્યાયની દેવીને આંધળી બનાવેલી પટ્ટી પણ દૂર થઈ ગઈ છે. સ્વાભાવિક છે કે સુપ્રીમ કોર્ટે દેશને સંદેશો આપ્યો છે કે કાયદો હવે આંધળો નથી રહ્યો. તમને જણાવી દઈએ કે આ તમામ પ્રયાસો સુપ્રીમ કોર્ટના CJI DY ચંદ્રચુડ દ્વારા કરવામાં આવ્યા છે. આવી જ પ્રતિમા સુપ્રીમ કોર્ટમાં જજોની લાઇબ્રેરીમાં સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.
તલવારને બદલે બંધારણ
CJI ચંદ્રચુડના નિર્દેશ પર ન્યાયની દેવીની પ્રતિમાનું પુનઃનિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. સૌથી પહેલા જજીસ લાઈબ્રેરીમાં એક મોટી પ્રતિમા સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. ન્યાયની દેવીની અગાઉની પ્રતિમામાં, તેની બંને આંખો પર પટ્ટી બાંધેલી હતી. નવી મૂર્તિમાં ન્યાયની દેવીની આંખો ખુલ્લી છે અને કોઈ પટ્ટી નથી. ઉપરાંત, એક હાથમાં એક સ્કેલ હતું જ્યારે બીજા હાથમાં સજાનું પ્રતીક તલવાર હતી. જોકે હવે ન્યાયની દેવીની પ્રતિમાના હાથમાં રહેલી તલવારનું સ્થાન બંધારણે લીધું છે. મૂર્તિના બીજા હાથમાંના ભીંગડા પહેલાના જેવા જ છે.
પ્રતિમા કેમ બદલાઈ?
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, CJI ચંદ્રચુડનું માનવું હતું કે હવે આપણે અંગ્રેજી વારસાથી આગળ વધવું પડશે. કાયદો ક્યારેય આંધળો હોતો નથી, તે દરેકને સમાન રીતે જુએ છે. તેથી ન્યાયની દેવીનું સ્વરૂપ બદલવું જોઈએ. વળી, દેવીના એક હાથમાં તલવાર નહીં પણ બંધારણ હોવું જોઈએ જેથી સમાજમાં સંદેશ જાય કે તે બંધારણ મુજબ ન્યાય આપે છે. બીજી તરફ ભીંગડા સાચા છે કે તેમની નજરમાં બધું સમાન છે.