ફિલ્મોમાં બેનંબરી પૈસાના વ્યવહારનો ઉલ્લેખ થાય ત્યારે મોટાભાગે Swiss Bankના એકાઉન્ટની વાત થતી હોય છે. વિશ્વભરના ધનકુબેરો પોતાની બિનહિસાબી અને બે નંબરી કમાણી છુપાવવા સ્વિસ બેંકમાં એકાઉન્ટ રાખતા હોય છે. સ્વિટઝર્લેન્ડની બેંક સ્વિસ બેંક તરીકે ઓળખાય છે જે પોતાના ગ્રાહકની ગોપનીયતા માટે જાણીતી છે. આ બેંક ગ્રાહકોને ખાતરી આપે છે કે કોઈપણ દબાણ કે મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાં પણ તે ગ્રાહકની બેંકખાતાની વિગત જાહેર કરશે નહીં.
વિશ્વભરના અમીર લોકો સ્વિસ બેંકમાં લગભગ ચોક્કસપણે તેમના ખાતા ખોલે છે. આ બેંક તેના નંબર એકાઉન્ટના કારણે અન્ય બેંકોથી અલગ પડવા સાથે કાળું નાણું ધરાવતા લોકો માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બની છે. અહીંના બેંક ખાતાની વિગત બેંકના કર્મચારીઓ પણ જાણી શકતા નથી કે બેંકનું ખાતું કોના નામે છે. અહીં નામના સ્થાને નંબરથી બેંકના ખાતાની ઓળખ થાય છે. સ્વિસ બેંકમાં ખાતું ખોલનારાઓને નામની જગ્યાએ નંબર આપવામાં આવે છે. જે તેમની ઓળખ ગુપ્ત રાખે છે. વિશ્વના ધનકુબેરો પાસે એવા ઘણા કારણો છે જેના કારણે તે આ બેંકમાં ખાતુ ખોલાવે છે.
સ્વિસ બેંકોમાં ગુપ્તતા જાળવવાનો લાંબો ઈતિહાસ છે. તેની શરૂઆત 17મી સદીથી થઈ હતી જ્યારે ગ્રાન્ડ કાઉન્સિલ ઑફ જીનીવાએ એક કોડ તૈયાર કર્યો હતો, જેમાં ખાતાધારકની માહિતી કોઈની સાથે શેર ન કરવાનો નિયમ બનાવવામાં આવ્યો હતો. ઘણા લોકો માને છે કે સ્વિસ બેંકો માત્ર કાળું નાણું સંગ્રહવાનું એક સાધન છે જો કે એવું નથી. સ્વિસ બેંકોમાં ખાતાધારકોની ઓળખ ગુપ્ત રાખવા પાછળનો હેતુ રાજકીય અસ્થિરતાવાળા દેશોમાં લોકોના નાણાં સુરક્ષિત રાખવાનો પણ હતો.
સુદાન, ઉત્તર કોરિયા કે ઈરાક જેવા દેશોની સ્થિતિ ઘણા સમયથી ખરાબ છે. આવી સ્થિતિમાં સ્વિસ બેંકો પૈસાને ગુમાવવાથી બચાવવા માટે એક સારો માર્ગ સાબિત થઈ છે. જો કે, તેનો ઉપયોગ ખોટા ઈરાદા સાથે પણ કરવામાં આવ્યો હોવાની વાત નકારી શકાતી નથી.
યુરોપના સૌથી ધનિક દેશોમાંના એક સ્વિટઝર્લેન્ડની તમામ બેંકોને સ્વિસ બેંકો કહેવામાં આવે છે. સ્વિસ બેંકોની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ આ બેંકોમાં ખાતું ખોલાવે છે ત્યારે તેની માહિતી ગુપ્ત રાખવામાં આવે છે અને તમામ કામ ફક્ત એકાઉન્ટ નંબર દ્વારા જ થાય છે જેને આ બેંકોમાં ‘swiss bank numbered accounts’ કહેવામાં આવે છે. મોટી વાત એ છે કે બેંકમાં કોનું ખાતું છે તે વાતથી માત્ર થોડા જ લોકો વાકેફ છે. આ કારણે કોના વતી પૈસા જમા કરવામાં આવ્યા છે તે ઓળખવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે.
તમને જણાવી દઈએ કે, સ્વિસ બેંકિંગ સિસ્ટમમાં આ ટ્રેન્ડ પાછળનું એક મોટું કારણ બેંક સિક્રસી કાયદો છે, જેના હેઠળ કોઈ પણ સ્વિસ બેંક તેના ખાતાધારકની માહિતી સાર્વજનિક કરી શકતી નથી. તે જ સમયે, જો કોઈ વિદેશી વ્યક્તિ તેના દેશમાં નાણાકીય ગોટાળા કરીને સ્વિસ બેંકોમાં પૈસા જમા કરાવે છે પરંતુ સ્વિટ્ઝર્લેન્ડમાં તેની સામે કોઈ કેસ નથી તો કોઈ સરકારી એજન્સી ખાતાધારકની માહિતી માંગી શકશે નહીં.જો બેંકનો કોઈપણ કર્મચારી તે ખાતાધારકની માહિતી જાહેરમાં અથવા બેંકની બહાર મોકલે છે તો તેને છ મહિનાની જેલ અને 50,000 ફ્રેંક સુધીના દંડનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
સિક્રેસી કાયદાનો દુરુપયોગ ગુનેગાર અને આતંકીતત્વો દ્વારા પણ કરતો હોવાના આક્ષેપ થયા છે. 1990 ના દાયકામાં ઓસામા બિન લાદેને પણ સ્વિસ બેંકમાં ખાતું ખોલાવી નાખ્યું હતું. સ્વિસ ફેડરલ પ્રોસીક્યુટર ઓફિસે પુષ્ટિ કરી હતી કે ઓસામા બિન લાદેન સ્વિટ્ઝર્લેન્ડની સૌથી મોટી બેંક યુબીએસમાં રાખવામાં આવેલા ખાતાનો લાભાર્થી હતો. આ ખાતું 1990 અને 1997 ની વચ્ચે સક્રિય હતું. UBS ખાતા અને બિન લાદેનના અલ-કાયદા નેટવર્ક વચ્ચે કોઈ સીધી કડી હોવાનો ઇનકાર કરાયો હતો.
બેંકિંગ સિસ્ટમની શરૂઆત ઈટાલીથી થઈ હતી. સ્વિટઝર્લેન્ડ એ દેશ કહેવાય છે જેણે આધુનિક બેંકિંગને દિશા આપી હતી. સ્વિસ લોકોને પણ પરંપરાગત રીતે સારા બેન્કર માનવામાં આવે છે. સ્વિટઝર્લેન્ડ એક શ્રીમંત દેશ હોવાને કારણે સદીઓથી યુરોપમાં અને દાયકાઓથી અમેરિકનોમાં ખૂબ જ વિશ્વાસપાત્ર છે. આધુનિકતા, કાયદા અને ઓછા ટેક્સના મામલામાં સ્વિટઝર્લેન્ડ બેંકોમાં ઘણું આગળ માનવામાં આવે છે. સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે બંને વિશ્વ યુદ્ધો દરમિયાન કોઈપણ પક્ષે ભાગ લીધો ન હતો. આ કારણે વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન બંને પક્ષો આ દેશમાં મોટા પ્રમાણમાં પૈસા જમા કરાવતા હતા અને ધીમે ધીમે તે બેંકિંગના ગઢ તરીકે વિશ્વમાં પ્રખ્યાત બન્યું.
સ્વિસ બેંકોમાં જમા નાણાંના મામલામાં ભારત 44મા ક્રમે છે. રશિયા 15મા અને ચીન 24મા ક્રમે છે. ભારત ઉપરાંત આ યાદીમાં અન્ય દેશોમાં સંયુક્ત આરબ અમીરાત, ઓસ્ટ્રેલિયા, જાપાન, ઈટાલી, સ્પેન, પનામા, સાઉદી અરેબિયા, મેક્સિકો, ઈઝરાયેલ, તાઈવાન, લેબનોન, તુર્કી, ઓસ્ટ્રિયા, આયર્લેન્ડ, ગ્રીસ, બર્મુડા, માર્શલ આઈલેન્ડ, લાઈબેરિયા, બેલ્જિયમ, માલ્ટા અને કેનેડા સહિત દેશનો સમાવેશ થાય છે.
સ્વિટઝર્લેન્ડમાં લગભગ 400 બેંકો છે, જેમાંથી UBS અને ક્રેડિટ સુઈસ ગ્રુપ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. આ તમામ બેંકો ગોપનીયતા કાયદાની કલમ 47 હેઠળ બેંક ખાતું ખોલાવનાર વ્યક્તિની ગુપ્તતા જાળવી રાખે છે. આ દેશે યુદ્ધ કે કટોકટીનો સામનો કર્યો નથી જેથી તેની બેંકમાં નાણું વધુ સુરક્ષિત માનવામાં આવે છે. એટલા માટે કાળું નાણું ધરાવતા લોકો અહીં ખાતા ખોલવાનું પસંદ કરે છે. આમાં સૌથી મહત્વની બાબત બેંકની પસંદગી છે. જેઓ તેમની ગોપનીયતા જાળવવા માંગે છે તેઓ સ્વિસ બેંક પસંદ કરે છે જેની તેમના દેશમાં શાખા નથી. કારણ કે જો શાખા સ્વિટઝર્લેન્ડની બહાર હોય તો તે દેશના નિયમો અને નિયમો ત્યાં લાગુ પડે છે. સ્વિત્ઝર્લેન્ડના નિયમો અને નિયમો માન્ય રહેશે નહીં.
અર્થશાસ્ત્રમાં કાળા નાણાની કોઈ સત્તાવાર વ્યાખ્યા નથી. કેટલાક લોકો તેને સમાંતર અર્થતંત્રના નામથી જાણે છે જ્યારે કેટલાક તેને કાળી આવક, ગેરકાયદેસર અર્થતંત્ર અને અનિયંત્રિત અર્થતંત્ર જેવા નામોથી પણ ઓળખે છે. જો આપણે તેને સરળ શબ્દોમાં વ્યાખ્યાયિત કરવાનો પ્રયાસ કરીએ તો એમ કહી શકાય કે કાળું નાણું એ આવક છે જેને સરકારથી છુપાવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે.
તમે સ્વિટઝર્લેન્ડમાં સ્થિત કોઈપણ બેંકમાં ખાતું ખોલવા માટે ઑનલાઇન અરજી કરી શકો છો. આ માટે, બેંક પત્રવ્યવહાર દ્વારા તમારા ઓળખ દસ્તાવેજો માંગે છે. તમે તેને ઈ-મેલ દ્વારા પણ મોકલી શકો છો. તમારે નામ વગરનું ખાતું ખોલાવવા માટે જ સ્વિટ્ઝરલેન્ડ જવું પડશે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર એકાઉન્ટ ખોલવા માટે ન્યૂનતમ બેલેન્સ લગભગ $1 લાખ અથવા 75 લાખ રૂપિયા છે. એકાઉન્ટ પર $300 અથવા અંદાજે રૂપિયા 22 હજારનો મેન્ટેનન્સ ચાર્જ પણ છે. એટલે કે, વ્યાજ ભૂલી જાઓ તમારે એકાઉન્ટ રાખવા માટે 300 ડોલર ચૂકવવા પડશે.
સ્વિસ બેંકોમાં ખાતું ખોલવા માટે તમારી પાસે પાસપોર્ટ હોવો જરૂરી છે. તમારી મિલકત સંબંધિત દસ્તાવેજો એટલે કે તમારી પાસે કેટલા પૈસા છે, તમારી પાસે કેટલી મિલકત છે, તમારા પૂર્વજો શું કરતા હતા. આ તમામ માહિતી આપવી જરૂરી છે.
આ ઉપરાંત તમારી ડિપોઝિટના મૂળ સ્ત્રોતનો પુરાવો હોવો મહત્વપૂર્ણ છે એટલે કે તમારા તમામ ખાતાઓ અને મિલકતોના મૂળ દસ્તાવેજોની નકલની જરૂર પડશે. આ સાથે તમારી પાસે રહેલી તમામ થાપણોની માહિતી તમારા માટે હોવી જરૂરી છે. વ્યાજની અપેક્ષાએ છોડવી પડશે.