મોંઘવારી(inflation) ઘટાડવા માટે નેપાળથી ટામેટાંની આયાત કરીને ભાવ ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો તેના પરિણામો બધાની સામે છે.મોંઘવારી નિયંત્રણમાં લેવા મોદી સરકારે(Narendra Modi Government) ડુંગળીના ભાવમાં વધારાના સમાચાર સામે આવતાની સાથે જ નિકાસ પર ટેક્સ લાદવામાં આવ્યો હતો જે બાદ ભાવ સ્થિર જણાય છે.
એ જ રીતે ઘઉં, ચોખા અને અન્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવ સ્થિર રાખવા માટે સરકાર દ્વારા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. તાજેતરમાં, સામાન્ય લોકોને રાહત આપવા માટે, ગેસ સિલિન્ડરના ભાવમાં ફ્લેટ 200 રૂપિયાનો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો હતો.
નવી કિંમતો પણ 30 ઓગસ્ટથી અમલમાં આવી છે. ત્યાર બાદ મોંઘવારી અને પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં વધુ ઘટાડો થવાની શક્યતાઓ છે. બે જગ્યાએથી આના સંકેતો મળ્યા છે. પહેલો સંકેત કેન્દ્રીય મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરી(hardeep sing puri)એ આપેલા ઈન્ટરવ્યુ દ્વારા આપવામાં આવ્યો છે.
જુલાઈમાં મોંઘવારીના જે આંકડા બહાર આવ્યા હતા તે સરકાર અને સામાન્ય લોકો માટે ડરામણા હતા. આ મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દર 15 મહિનાની ટોચે પહોંચી ગયો હતો. બીજી તરફ ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં ઘટાડો થવા છતાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં કોઈ રાહત આપવામાં આવી નથી. મે 2022થી દેશમાં ઈંધણના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી.
આવી સ્થિતિમાં સરકાર પર પણ ઘણું દબાણ છે. આ દબાણ એટલા માટે પણ વધ્યું છે કારણ કે જે ઓઈલ માર્કેટિંગ કંપનીઓની સરકાર વાત કરતી હતી તેનું નુકસાન ભરપાઈ થઈ ગયું છે અને તે નફામાં આવી ગઈ છે. આવો અમે તમને તે બે અહેવાલોની સફર પર પણ લઈ જઈએ, જ્યાંથી પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડાના સંકેતો મળી રહ્યા છે.
હાલમાં જ કેન્દ્રીય પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ એક ઈન્ટરવ્યુ આપ્યો છે. જેમાં તેમણે દેશભરમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડો કરવાની હિમાયત કરી હતી અને આગામી દિવસોમાં ભાવમાં ઘટાડો થઈ શકે છે તેવો સંકેત આપ્યો હતો. પુરીએ ઈન્ટરવ્યુમાં સ્વીકાર્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકાર રાજ્ય સરકારોને ઈંધણના ભાવ ઘટાડવાના પ્રયાસમાં જોડાવા માટે પ્રોત્સાહિત કરી રહી છે અને કિંમતો ઘટાડવાની તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે. તેમણે કહ્યું કે 2021 અને 2022માં તેલની કિંમતો પર ટેક્સ ઘટાડીને ગ્રાહકોને રાહત આપવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. 4 નવેમ્બર, 2021 ના રોજ, કેન્દ્ર સરકારે ટેક્સમાં ઘટાડો કરીને પેટ્રોલ પર પ્રતિ લિટર 5 રૂપિયા અને ડીઝલ પર 5 રૂપિયા પ્રતિ લિટરની રાહત આપી હતી. તે પછી, 22 મે, 2022 ના રોજ, સરકારે ફરીથી ટેક્સ ઘટાડ્યો અને પેટ્રોલ પર 8 રૂપિયા પ્રતિ લિટર અને ડીઝલ પર 6 રૂપિયા પ્રતિ લિટરની રાહત આપી.
બ્લૂમબર્ગના એક અહેવાલમાં સિટીગ્રુપ ઇન્કના હવાલાથી કહેવામાં આવ્યું છે કે રાંધણ ગેસના ભાવમાં ઘટાડા પછી ભારતમાં મોંઘવારીનો દર નીચે આવી શકે છે અને કેટલાક મોટા તહેવારો પહેલા ગેસોલિન અને ડીઝલના ભાવમાં ઘટાડો થઈ શકે છે અને ચૂંટણી.. અર્થશાસ્ત્રીઓ સમીરન ચક્રવર્તી અને બકર એમ. ઝૈદીએ બુધવારે એક નોંધમાં જણાવ્યું હતું કે એલપીજીના ભાવ ઘટાડવાના સરકારના નિર્ણયથી ફુગાવામાં લગભગ 0.30 ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે ટામેટાના ભાવમાં ઘટાડા સાથે ગેસના ભાવમાં ઘટાડો થવાથી સપ્ટેમ્બરમાં ફુગાવો ઘટીને 6 ટકાની નીચે આવવાની શક્યતા વધી ગઈ છે.
સત્તાવાળાઓ છૂટક કિંમતો ઘટાડવા માટે સક્રિય પગલાં લઈ રહ્યા છે, જે મુખ્યત્વે ખોરાકના ભાવમાં વધારો થવાને કારણે જુલાઈમાં 15 મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચ્યો હતો. ભારતે મંગળવારે LPG સિલિન્ડરના ભાવમાં 200 રૂપિયાનો ઘટાડો કર્યો, જેનાથી લગભગ 300 મિલિયન ગ્રાહકોને થોડી રાહત મળી. ખાદ્યપદાર્થોના ભાવ ઘટાડવા અને સ્થાનિક બજેટને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે, ભારતે ચોખા, ઘઉં અને ડુંગળી જેવી મુખ્ય ખાદ્ય ચીજોની નિકાસ પહેલાથી જ કડક કરી દીધી છે.
તેમણે કહ્યું કે ગ્રામીણ અર્થવ્યવસ્થામાં તણાવ અને સામાન્ય K-આકારની પુનઃપ્રાપ્તિની પૃષ્ઠભૂમિમાં, રાંધણ ગેસના ભાવમાં ઘટાડો ગ્રાહક સેન્ટિમેન્ટ માટે તદ્દન હકારાત્મક હોઈ શકે છે. ખાસ વાત એ છે કે સપ્ટેમ્બર મહિનામાં સંભવિત માંગ-પુરવઠાની અછતને કારણે ડુંગળીના ભાવ વધશે? આ પ્રશ્ન ખૂબ મહત્વનો બની રહેશે.