કાલે હરિયાળી ત્રીજ:મહિલાઓ માટે આ વર્ષના સૌથી મોટા ઉપવાસ પૈકી એક માનવામાં આવે છે

કાલે હરિયાળી ત્રીજ:મહિલાઓ માટે આ વર્ષના સૌથી મોટા ઉપવાસ પૈકી એક માનવામાં આવે છે

શનિવાર 19 ઓગસ્ટના રોજ શ્રાવણ શુક્લ પક્ષની તૃતીયા છે. જેને હરિયાળી તીજ કહેવામાં આવે છે. મહિલાઓ માટે આ વર્ષના સૌથી મોટા ઉપવાસ પૈકી એક માનવામાં આવે છે. આ દિવસે ઉપવાસ કરવાથી જીવનસાથીને લાંબુ આયુષ્ય, સ્વાસ્થ્ય અને સૌભાગ્ય મળે છે, એવી માન્યતાઓ છે.

ઉજ્જૈનના જ્યોતિષાચાર્ય પં. મનીષ શર્માના જણાવ્યા અનુસાર હરિયાળી ત્રીજના ઉપવાસની સાથે શિવ-પાર્વતીનો અભિષેક પણ કરવો જોઈએ. જે લોકો ઉપવાસ નથી કરતા તેમણે અભિષેક અવશ્ય કરવો જોઈએ. જો અભિષેક કરવાનો સમય ન હોય તો ઘરમાં કે અન્ય કોઈ મંદિરમાં શિવલિંગ પર જળ અને બિલ્વના પાન અર્પણ કરી શકાય છે.

હરિયાળી ત્રીજ વ્રતને લગતી ખાસ વાતો
મોટાભાગની મહિલાઓ આ વ્રત પાણી વગર રાખે છે, એટલે કે આખો દિવસ કંઈ ખાતી કે પીતી નથી, પાણી પણ નહી. કેટલીક મહિલાઓ આ વ્રત દરમિયાન ભોજન નથી કરતી, તેઓ પાણી અને દૂધની સાથે ફળ ખાય છે.

ત્રીજ વ્રતનો સંબંધ દેવી પાર્વતી સાથે છે. ગુજરાતી કેલેન્ડરના દરેક મહિનામાં બે ત્રીજ હોય છે. આ રીતે એક વર્ષમાં કુલ 24 ત્રીજ આવે છે. જે વર્ષમાં અધિક માસ હોય છે, તે વર્ષમાં કુલ 26 ત્રીજ હોય છે, જેમ આ વખતે પણ બન્યું છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે પ્રાચીન સમયમાં દેવી પાર્વતીએ ભગવાન શિવને તેમના પતિ તરીકે મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી હતી. આ વ્રતથી શિવ પ્રસન્ન થયા દેવીની સામે પ્રગટ થયા અને ઇચ્છિત વરદાન આપ્યું. એવું માનવામાં આવે છે કે તે દિવસે માત્ર ત્રીજ તિથિ હતી. ત્રીજ તિથિ પર દેવીની તપસ્યા સફળ થઈ હતી, તેથી જ ત્રીજ તિથિ પર દેવી માટે ઉપવાસ કરવામાં આવે છે.

મંદિર કે ઉદ્યાન જેવા જાહેર સ્થળોએ આ દિવસે રોપા વાવવાની પણ પરંપરા છે.

આ રીતે શિવ-પાર્વતીનો અભિષેક થઈ શકે છે
અભિષેકની શરૂઆત ગણેશ પૂજાથી કરવી જોઈએ. ગણેશજીની મૂર્તિને જળ અર્પણ કરો. પંચામૃતથી અભિષેક કરવામાં આવે છે. આ પછી ફરીથી પાણી આપો.

ગણેશજીનો શૃંગાર કરો. દુર્વા અર્પણ કરો. લાડુનો આનંદ માણો. ધૂપ અને દીવા પ્રગટાવીને આરતી કરો. ‘ઓમ ગં ગણપતયે નમઃ’ મંત્રનો જાપ કરો.

ગણેશજીની પૂજા કર્યા બાદ શિવ-પાર્વતીનો અભિષેક કરો. શિવલિંગ અને દેવીની મૂર્તિ પર જળ, દૂધ, પંચામૃત ચઢાવો. આ પછી ફરીથી પાણી આપો.

શિવલિંગને ચંદન અને બિલ્વના પાનથી શણગારો. દેવીને લાલ ચૂંદડી, કુમકુમ સુહાગ વસ્તુઓ અર્પણ કરો. શૃંગાર કરો. મીઠાઈઓ અને મોસમી ફળોનો આનંદ માણો.

ધૂપ અને દીવા પ્રગટાવીને આરતી કરો. પૂજામાં ભગવાન શિવ અને દેવી પાર્વતીના મંત્રોનો જાપ કરો. તમે ભગવાન શિવના ઓમ નમઃ શિવાય અને દેવી મંત્ર ઓમ ગૌરાય નમઃનો જાપ કરી શકો છો.

પૂજા પછી દિવસભર ઉપવાસના નિયમોનું પાલન કરો. શિવ-પાર્વતીની કથા વાંચો અને સાંભળો. જપ અને ધ્યાન કરો. સાંજે ફરીથી પૂજા કરો અને બીજા દિવસે એટલે કે ચતુર્થી તિથિએ ફરી એકવાર પૂજા કરો, ત્યારબાદ આ વ્રત પૂર્ણ થાય છે.