LPG સિલિન્ડપર 200 રૂ. ની સબસીડી, ચૂંટણીની અસર ?

LPG સિલિન્ડપર 200 રૂ. ની સબસીડી, ચૂંટણીની અસર ?

ગેસ સિલિન્ડરની વધતી કિંમતોને લઈને કેન્દ્ર સરકારે મોટો નિર્ણય લીધો છે. સરકારે એલપીજી સિલિન્ડરની કિંમતમાં 200 રૂપિયાનો ઘટાડો કર્યો છે. આ રાહત સબસિડીના રૂપમાં મળી છે. એટલે કે સરકાર આ પૈસા ઓઈલ કંપનીઓને આપશે.સરકાર દાવો કરી રહી છે કે આ નિર્ણય ઓણમ અને રક્ષાબંધનને ધ્યાનમાં રાખીને લેવામાં આવ્યો છે. પરંતુ વિપક્ષ તેને વોટ શેરિંગની રાજનીતિ ગણાવી રહ્યો છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ એક્સ (અગાઉ ટ્વિટર) પર સરકાર પર નિશાન સાધ્યું હતું. તેમણે લખ્યું કે 2024માં 200 રૂપિયાની સબસિડીથી પરેશાન જનતાનો ગુસ્સો ઘટાડી શકાશે નહીં.

કેન્દ્ર સરકારે માત્ર 200 રૂપિયાની સબસિડી આપી છે. આ સબસિડી તમામ ઘરેલુ ગ્રાહકો માટે ઉપલબ્ધ રહેશે. ઉજ્જવલા યોજનાના લાભાર્થીઓને પહેલાથી જ 200 રૂપિયાની સબસિડી મળતી હતી. મતલબ કે હવે તેમને કુલ 400 રૂપિયાનું ડિસ્કાઉન્ટ મળશે. આ સબસિડી 14.2 kg LPG સિલિન્ડર પર ઉપલબ્ધ છે. 29 ઓગસ્ટે રાજધાની દિલ્હીમાં એલપીજી સિલિન્ડરની કિંમત 1,103 રૂપિયા હતી. 200 રૂપિયાની સબસિડી બાદ તેની કિંમત 903 રૂપિયા થઈ ગઈ છે. તે જ સમયે, ઉજ્જવલા યોજનાના લાભાર્થીઓને હવે રૂ. 703 મળશે.

ગેસ સિલિન્ડરના ભાવમાં ઘટાડાનાં બે પાસાં છે. સૌ પ્રથમ, છૂટક મોંઘવારી દર ઝડપથી વધી રહ્યો છે. જુલાઈ 2023 માં છૂટક મોંઘવારી દર 7.44% હતો, જે 15 મહિનામાં સૌથી વધુ હતો. એટલું જ નહીં, મે 2020 થી ગેસ સિલિન્ડરની કિંમત બમણી થઈ ગઈ હતી. મે 2020માં દિલ્હીમાં 14.2 કિલોના ગેસ સિલિન્ડરની કિંમત 581 રૂપિયા હતી, જે હવે 1100 રૂપિયાને પાર કરી ગઈ છે. ગેસની વધતી કિંમતોને લઈને સરકાર ઘણીવાર વિપક્ષના નિશાના પર રહેતી હતી.

આ બધા સિવાય સરકારના આ નિર્ણયને કોંગ્રેસના વાયદાઓ તોડવા તરીકે જોવામાં આવી રહ્યા છે. રાજસ્થાનમાં અશોક ગેહલોતની સરકાર 500 રૂપિયામાં સિલિન્ડર આપી રહી છે. મધ્યપ્રદેશમાં પણ કોંગ્રેસે સરકાર બનશે તો 500 રૂપિયામાં સિલિન્ડર આપવાનું વચન આપ્યું છે.

થોડા મહિનામાં પાંચ રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે. જેમાં મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, રાજસ્થાન, મિઝોરમ અને તેલંગાણાનો સમાવેશ થાય છે.હવે જો આપણે આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો પાંચ ચૂંટણી રાજ્યોમાં 5.24 કરોડથી વધુ સામાન્ય ગ્રાહકો છે. આ પાંચ રાજ્યોમાં ઉજ્જવલા યોજનાના લગભગ બે કરોડ લાભાર્થીઓ છે. એટલે કે આ પાંચ રાજ્યોના 7.22 કરોડથી વધુ ગ્રાહકોને તેનો લાભ મળશે. આ જ કારણ છે કે વિપક્ષ ચૂંટણીના થોડા મહિના પહેલા સબસિડી આપવાના સરકારના નિર્ણય સામે વાંધો ઉઠાવી રહ્યો છે.

ભારત તેની LPG જરૂરિયાતના 60% બહારથી ખરીદે છે. 2022-23માં સમગ્ર દેશમાં 285 લાખ મેટ્રિક ટનથી વધુ LIPGનો વપરાશ થયો હતો. તેમાંથી 183 લાખ મેટ્રિક ટનથી વધુ એલપીજીની આયાત કરવામાં આવી હતી.